[ Assertiviteit]

Assertiviteit is een belangrijke sociale vaardigheid die je helpt om voor jezelf op te komen zonder de belangen van anderen uit het oog te verliezen. Het speelt een cruciale rol in zowel persoonlijke relaties als professionele situaties. Veel mensen verwarren assertiviteit met agressiviteit of dominantie, terwijl het in feite gaat om balans: jezelf uitdrukken op een duidelijke, eerlijke én respectvolle manier.

In dit artikel duiken we dieper in wat assertiviteit inhoudt, wat de betekenis ervan is, wat de mogelijke valkuilen zijn en hoe je assertiever kunt worden. Of je nu worstelt met nee zeggen, jezelf durven uitspreken of vaker over je grenzen heen laat gaan: dit artikel geeft je de inzichten die je nodig hebt.

Wat houdt assertiviteit in?

Assertiviteit houdt in dat je op een open, eerlijke en directe manier communiceert over wat jij denkt, voelt en wilt – zónder daarbij de gevoelens of belangen van de ander te negeren. Het is een middenweg tussen passiviteit (jezelf wegcijferen) en agressiviteit (de ander overschreeuwen).

Een assertieve persoon:

  • Geeft op respectvolle wijze zijn of haar mening.

  • Stelt duidelijke grenzen.

  • Durft ‘nee’ te zeggen zonder schuldgevoel.

  • Communiceert zelfverzekerd, maar zonder anderen te kwetsen.

Assertiviteit draait dus om balans: je durft voor jezelf op te komen, maar laat ook ruimte voor de ander. Dit zorgt voor gezonde communicatie, minder frustraties en sterkere relaties – zowel privé als op de werkvloer.

Wat is de betekenis van assertiviteit?

De betekenis van assertiviteit komt van het Engelse woord to assert, wat betekent: "iets met klem beweren". In de praktijk verwijst het naar het vermogen om jezelf te uiten en voor je rechten op te komen op een manier die niet passief of agressief is.

Er zijn drie veelvoorkomende communicatiestijlen:

  1. Subassertief (passief) – Je durft je mening niet te geven, zegt snel ‘ja’ terwijl je ‘nee’ bedoelt en laat over je heen lopen.

  2. Agressief – Je uit je mening wel, maar op een manier die de ander kleiner maakt of overweldigt.

  3. Assertief – Je communiceert open, eerlijk en met respect voor jezelf én de ander.

Assertiviteit betekent dus niet dat je altijd je zin krijgt, maar dat je eerlijk bent over wat jij wilt en voelt, en dat je daar ook naar handelt. Dit maakt het een essentieel onderdeel van zelfvertrouwen en persoonlijke ontwikkeling.

Wat is de valkuil van assertief zijn?

Hoewel assertiviteit overwegend positief is, zijn er wel degelijk valkuilen. Mensen die net beginnen met assertief gedrag, kunnen doorschieten in agressie of botheid. Het verschil zit 'm vaak in toon, timing en intentie.

De belangrijkste valkuilen van assertief zijn:

  • Agressief overkomen: Door gebrek aan ervaring kun je te fel of aanvallend reageren.

  • Te veel bezig zijn met “het goed doen”: Daardoor wordt je communicatie krampachtig of onnatuurlijk.

  • Verwarring bij je omgeving: Mensen die je gewend zijn als ‘meegaand’, kunnen schrikken als je ineens assertiever wordt.

  • Overschatting van effect: Assertief zijn garandeert niet altijd dat je krijgt wat je wilt. Verwachtingsmanagement is key.

Assertief gedrag vraagt om oefening, zelfreflectie en soms geduld. Zeker als je jarenlang subassertief bent geweest, voelt het in het begin onnatuurlijk om jezelf op de eerste plek te zetten.

Hoe leer je assertief te zijn?

Assertief zijn is te leren. Het is geen aangeboren talent, maar een vaardigheid die je kunt trainen. Hier zijn enkele praktische tips om je assertiviteit te vergroten:

1. Bewustwording van je gedrag

Analyseer situaties waarin je over je grenzen gaat of dingen inslikt. Wat gebeurt er? Wat voel je? Wat zou je eigenlijk willen zeggen?

2. Oefen met nee zeggen

Begin klein. Zeg bijvoorbeeld ‘nee’ tegen een voorstel waar je geen tijd voor hebt. Zonder uitleg. Je zult merken: de wereld vergaat niet.

3. Gebruik de ik-boodschap

Zeg niet: "Jij luistert nooit naar mij!" maar: "Ik voel me niet gehoord als ik midden in een verhaal zit en jij je telefoon pakt."

4. Blijf bij de feiten

Baseer je communicatie op concrete observaties in plaats van interpretaties of verwijten.

5. Zoek hulp of coaching

Een assertiviteitstraining of coach kan je helpen met rollenspellen, feedback en praktische technieken.

Assertief zijn is geen trucje, maar een levenshouding. Het vraagt dat je jezelf serieus neemt, je eigen grenzen kent en die ook bewaakt – met respect voor de ander.

Assertiviteit bij Tibor

Bij Tibor geven we het niet mooier dan het is. Als jij geen grenzen stelt, dan doet de wereld dat voor je. Geen assertiviteit? Dan ben je speelbal van de agenda van anderen. Bij ons leer je dat nee zeggen geen afwijzing is, maar zelfbescherming. Wij leren je geen softe communicatietrucjes, maar zorgen dat je vanuit zelfvertrouwen en kracht jouw plek inneemt – in je werk, relaties en leven.

Klaar met over je heen laten lopen? Tijd om je rug te rechten? Check dan onze trainingen en artikelen over persoonlijke kracht en communicatie. Geen tijd voor geneuzel – wél voor resultaat.

Boek winst op alle fronten_

Wil je winnen in business zonder te verliezen in je privéleven? Stop met twijfelen.

Tijd om het gedoe uit je bedrijf en je kop te slopen.

 Geen excuusjes, alleen keiharde resultaten. Plan nu je intake en fix je shit.